Verticale zonnewijzers

Binnenplaats van de Sorbonne, Parijs (Frankrijk)

Hoog boven de binnenplaats zagen we deze west-afwijkende zonnewijzer met een doorboord plaatje als index. Uurlijnen en gestippelde halfuurs-lijnen van VIII tot V½ (17.30) uur. De datumlijnen zijn per halve dierenriem-maand aangegeven, met de begindata per maand. Ze lopen slechts tussen de 11-uur en 1-uur lijnen. Een tijdsvereffeningslus is om de 12-uurs lijn geplaatst.

Opschrift: "Sicut umbra dies nostri" (Als een schaduw zijn onze dagen). Deze tekst is ook te vinden in de bijbelboeken Job 8:9 en 1 Kronieken 29:15.
Bovenaan een allegorische voorstelling in een bronzen reliëf: Phaethon op de zonnewagen (wat niet goed afliep). Onderaan een astronoom die de aarde opmeet, zoals de Fransman Jean Picard (1620-1682) in 1671 deed, de man die ook deze zonnewijzer ontwierp. Hij wordt bijgestaan door een student.

De Sorbonne is bij de Franse Revolutie gesloten en daarna in verval geraakt. De huidige gebouwen stammen uit het eind van de 19e eeuw. Ook de zonnewijzer is toen gerestaureerd, bij welke gelegenheid pas de tijdsvereffeningslus is aangebracht. Alleen de 17e eeuwse kapel, die aan de binnenplaats grenst, heeft al deze woelingen overleefd.

Een bijzonderheid die de toeschouwer vanaf de grond niet zal opmerken is de index. In het ronde plaatje bevindt zich niet één gat, maar vier: diameter 10 mm, met een tussenruimte van 5 mm. Het doel hiervan is waarschijnlijk een scherper lichtvlekje te verkrijgen. Ontwerper is de astronoom C. Wolf, die in 1899 de zonnewijzer opnieuw berekende. Dat was nodig omdat bij de vernieuwing van de Sorbonne de declinatie van de gevel was veranderd.

Ligging: 48.9° NB, 2.3° OL
Ontwerp: Jean Picard
Inwijding: 1676