Een zonnewijzer kopen
Hoe en waar koop je een zonnewijzer?
Dat kan op allerlei manieren, afhankelijk van wat je wilt en van je budget. Ik heb zelf maar een beperkte ervaring met het kopen van zonnewijzers, dus neem onderstaande tips voor wat ze waard zijn...
En voor alle duidelijkheid: met geen van de hieronder genoemde leveranciers heb ik commerciële banden.
Ik heb deze pagina als volgt ingedeeld:
Een eenvoudig tuin- of gevel-ornament
Bij tuincentra, tuinornamenten-winkels en bouwmarkten vind je vaak eenvoudige (poolstijl)zonnewijzers. Met 'eenvoudig' doel ik op de zonnewijzerkundige aspecten, niet op de artistieke of technische uitvoering...
Je vindt er hoepelsferen van ijzer, messing of brons; verticale zonnewijzers, meestal bestemd voor een muur op het zuiden en gemaakt van metaal, steen of keramiek met een metalen schaduwgever; en horizontale zonnewijzers, meest van metaal, die op een voetstuk geplaatst moeten worden. Doorgaans wijzen ze plaatselijke of zonnetijd, dus met 12 uur in het midden. Prijsindicatie: € 50-200. Hieronder een paar voorbeelden.
 |
 |
 |
Tip: als het niet duidelijk is of een zonnewijzer horizontaal of verticaal bedoeld is, let dan op de uurcijfers. Op een verticale zonnewijzer lopen die linksom (tegen de wijzers van de klok in) en op een horizontale rechtsom. Dit geldt voor het noordelijk halfrond, zeg ik er maar voor de zekerheid bij.
Als je wilt dat de zonnewijzer een blijvende aanwinst is, let dan op de volgende punten:
Is hij gemaakt voor de geografische breedte waarop hij moet komen? Voor Nederland is dat ca. 52°, voor Vlaanderen ca. 50°, en het steekt echt niet op een graad. Maar die leuke souvenirs uit Spanje of Zuid-Frankrijk zijn vaak voor 40-45° gemaakt, en dat scheelt toch teveel.
Hoepelsferen zijn soms instelbaar, zodat je de poolstijl (de pijl) op de hemelpool (de Poolster) kunt richten, en dan is hij universeel plaatsbaar. Bij horizontale en verticale zonnewijzers is ook de ligging van de uurlijnen afhankelijk van de breedte, dus die kun je niet 'aanpassen' door de stijl bij te buigen!
Bij horizontale en verticale zonnewijzers: klopt de schaalverdeling wel zo ongeveer? De uurlijnen van 6 en 18 uur moeten haaks op de 12-uurs lijn staan en de stijl moet door het snijpunt van dit stel lijnen gaan. Hiernaast een voorbeeld van een fout geplaatste stijl.
Verticale muurzonnewijzers in dit marktsegment zijn bijna altijd bedoeld voor een muur die precies op het zuiden ligt. Kleine afwijkingen in de oriëntatie van de muur geven vooral in de vroege morgen en de late middag grote afwijkingen in de tijdsaanduiding, dus wees hiermee voorzichtig.
Zijn er duidelijke instructies bij hoe je de zonnewijzer goed installeert, dus hoe je de poolstijl op het noorden (de hemelpool) richt? En als een hoepelsfeer instelbaar is voor de breedtegraad, wordt er verteld hoe je die goed instelt?
Kan hij stevig genoeg vastgezet worden, zodat hij niet bij wat wind of door spelende kinderen verdraaid wordt?
Is het materiaal voldoende weersbestendig? Je wilt niet binnen de kortste keren tegen een stel roestige hoepels aankijken.
Blijft er geen regenwater in staan, zodat er een klein moeras ontstaat? Of hij moet mede als vogelbadje dienen.
De onderstaande links geven je een idee van wat er zoal aan 'confectie' te koop is:
De betere confectie
Wil je wat anders dan wat iedereen heeft, dan zijn er ook echt fraaie serie-producten te koop. Daar moet je misschien wat langer voor zoeken bij tuincentra en tuinornamenten-winkels, maar dat loont de moeite. Zie onderstaande voorbeelden. Prijsindicatie: € 100-500.
 |
 |
 |
 |
En kom je niks naar je smaak tegen, kijk dan eens bij Tuincentrum Koster in IJsselmuiden. Ze claimen de grootste collectie zonnewijzers in Nederland te voeren, en naar mijn weten terecht. De website geeft helaas geen goed beeld van wat ze te bieden hebben, maar hun blikvanger mag er wezen...
Adressen voor instelbare hoepelsferen zijn:
G.J. Sasbrink, Dedemsvaart
e-mail: g.sasbrink@zonnet.nl
Verder wil ik onderstaande ontwerpen niet ongenoemd laten:
de zonnebol van de firma Time Design
de digitale raamzonnewijzer van Digital Sundials
Maatwerk
Als je een persoonlijker ontwerp wilt, is het natuurlijk het leukste om zelf een zonnewijzer te maken. Word dan lid van de Nederlandse of Vlaamse Zonnewijzerkring en ontdek een fascinerende hobby...
Ben je hier nog niet aan toe, of heb je al hobby's genoeg, dan zijn er professionele hobbyisten die een heel persoonlijke zonnewijzer voor je kunnen ontwerpen en maken. Het persoonlijke kan zich uiten door eigen symboliek in de zonnewijzer te verwerken, door eigen feest- of gedenkdagen in de wijzerplaat gestalte te geven, of een eigen lijfspreuk als motto te gebruiken. Prijsindicatie: € 500-2500.
Ontwerpers van unieke zonnewijzers:
Het Chronomium (ing. B.P.U. Holman)
In België kun je contact opnemen met de Vlaamse Zonnewijzerkring voor advies en hulp bij het ontwerpen en/of vervaardigen van een unieke zonnewijzer.
En vind je ook bij hen niks van je gading, dan kun je natuurlijk nog 'in den vreemde' gaan winkelen. Op de Sundial Fair presenteren zich zowel makers van bijzondere serie-producten als ontwerpers van unica uit Engeland en Amerika.